Naar content
Afbeelding

Doelen van het waterbeheer in de wijk

Doelen van het waterbeheer in de wijk

Foto

Goed zorgen voor afval-, regen- en grondwater in de steden en dorpen, dat bedoelen we met waterbeheer in de wijk. Met goed waterbeheer voorkomen en beperken gemeenten, waterschappen en inwoners samen problemen. Het draagt bij aan een goede volksgezondheid, een schoner milieu en voorkomt schade door te veel of juist te weinig water. Je leest hier welke mogelijkheden wanneer geschikt zijn om het water in goede banen te leiden, afhankelijk van het soort water en de kenmerken van het gebied.

Publicatie: Het nut van stedelijk waterbeheer Landelijk onderzoek over de gemeentelijke inspanningen.

 

Volksgezondheid verbeteren

Image

Contact met afvalwater is niet goed voor onze gezondheid. Voor de bescherming van onze gezondheid moeten we dit contact vermijden. Vroeger stierven veel mensen tijdens uitbraken van dodelijke infectieziekten door slechte hygiëne. De riolering zorgt ervoor dat we niet in contact komen met de ziekmakers in ons afvalwater. Samen met schoon drinkwater en gezondheidszorg zorgt de riolering ervoor dat de mens nu gemiddeld veel langer leeft dan vroeger. Door het afvoeren en schoonmaken van ons afvalwater is de enorme sterfte aan infectieziektes verleden tijd. De kans om dood te gaan voor de vijfde verjaardag nam in 160 jaar af van 29 procent naar 4 duizendste procent. De levensverwachting verdubbelde in 160 jaar: van 39 jaar naar 79 jaar.

In de woonomgeving vinden we vijvers, sloten en grachten. Soms staat na een hoosbui water op de weg. Door verbeteringen aan de riolering is het risico om hiervan ziek te worden nu kleiner dan vroeger. Toch is het belangrijk om contact met water op de weg te vermijden. Ook contact met oppervlaktewater dat niet bedoeld is om in te zwemmen is een risico voor de gezondheid. Op zwemwater.nl vind je alle veilige zwemwateren.

Schade door te veel regen voorkomen

In Nederland valt meer regen dan er water verdampt. Als we water dus niet zouden afvoeren, zou er steeds meer water zijn. Op veel plaatsen kan het water in de grond zakken. Op sommige plaatsen gaat dat niet of te traag. Daarom wordt regenwater afgevoerd via de riolering, en steeds vaker via goten en greppels. Als het hard regent, vangen de weg, het groen en tuinen het water eerst een tijdje op. Als er meer regen valt dan er kan worden opgevangen en afgevoerd, kan het waterschade veroorzaken. Hoe meer regenwater de tuinen, straten en groenzones kunnen opvangen, hoe beter schade wordt voorkomen. Het is dus een goed idee om de ruimte zo in te richten dat er af en toe water kan worden opgevangen. Met de klimaatverandering neemt de hoeveelheid regen toe. Als we buiten geen extra ruimte voor water maken, ontstaat er vaker schade binnen.

Schade door te veel grondwater voorkomen

Het land is verdeeld in verschillende gebruiksfuncties. Zo zijn er bijvoorbeeld huizen om te wonen, wegen voor vervoer en landbouwgrond om gewassen te telen. Als het water onder de grond (het grondwater) te hoog staat voor de gebruiksfunctie op die plek, kan dit leiden tot schade. Bij huizen kunnen bijvoorbeeld gezondheidsklachten ontstaan door schimmels en huisstofmijten. Of een houten vloer gaat rotten of een kelder is nat. Een weg kan bij te hoge grondwaterstand sneller verzakken. Ten eerste moeten we een geschikte gebruiksfunctie kiezen bij de plek. Dan moeten we zorgen dat huizen en wegen hoog genoeg boven het grondwater liggen. Of we maken ze waterdicht. In bijzondere gevallen zijn lekke buizen of andere doorlatende materialen (zoals grind) onder de grond nodig om schade te voorkomen.

Schade door te weinig water voorkomen

Ook als er te weinig water is kan schade ontstaan:

  • Bij een te lage grondwaterstand kan de fundering van gebouwen beschadigen door contact met zuurstof uit de lucht. Vooral oude gebouwen die steunen op houten palen zijn hier gevoelig voor. Het gevolg is paalrot en verzakkingen.
  • Droogte is één van de oorzaken van het dalen van de bodem en het zouter worden van grondwater in kustgebieden.
  • Vanwege de klimaatverandering, zijn er in de toekomst langere perioden van droogte. Bij meer droogte gaan bomen eerder dood.
  • De waterkwaliteit in vijvers, sloten en grachten wordt slechter, omdat er bij droogte minder waterdiepte, verversing en stroming is.

Het milieu schoonhouden

Image

Waterplanten en -dieren worden ziek of gaan dood op plaatsen waar vuil water in oppervlaktewater komt. Ook gaat het daar stinken en ziet het er vies uit. Gelukkig heeft 99,5% van alle gebouwen een rioolaansluiting die aangesloten is op een rioolwaterzuivering en heeft 0,4% een individuele zuivering (iba). Dus, van elke 1000 gebouwen is er 1 niet op een zuivering aangesloten. Soms raken rioolstelsels tijdens hoosbuien overbelast. Dan lopen ze over. Om geen schade in gebouwen te krijgen, zijn er nooduitlaten; de riooloverstorten. Het nadeel is dat met het geloosde overtollige water ook vuil in vijvers, sloten en grachten komt. Daarom hebben gemeenten in de loop van de jaren veel overstorten weggehaald of er grote bakken in gemaakt waarin vuil bezinkt. De overstorten kunnen niet allemaal worden verwijderd, want dan ontstaat waterschade bij hoosbuien.

Bij nieuwbouwwijken houdt men regenwater en afvalwater steeds vaker apart. Zo is er minder water dat moet worden gezuiverd en komt er meer regenwater in de grond voor planten en bomen.